Over het grondgebied van Bruyelle liep een Romeinse heirweg en aan die baan werden funderingen aangetroffen van Romeinse bouwwerken evenals een aantal Romeinse munten van o.a. Marcus Aurelius (121-180), Romeins keizer van 161 tot 180.

Bruyelle is een oude heerlijkheid die afhing van de baronie van Antoing en de eerste heren van Bruyelle waren telgen uit het geslacht de Brufelle.

In de 12de-eeuw werd op het grondgebied van Bruyelle reeds een eerste burcht opgericht, middenin een moerassig gebied. Wie de oprichter van die sterkte was en hoe die eruit zag is echter niet geweten.

Van die versterking zijn nog grondvesten bewaard gebleven onder het huidig binnenplein en in enkele kelders van het huidig kasteel. Een net van gangen en kelderruimten werd tijdens Wereldoorlog I blootgelegd toen enkele obussen op dit binnenplein insloegen.

De heerlijkheid Bruyelle kwam in het bezit van de graven du Chastel door het huwelijk — in 1380 — van Gerard du Chastel, heer van La Howarderie; enz. met Isabelle van Henegouwen-Bruyelle, erfvrouwe van Aix-en-Pévèle; enz., dochter van Jan I, graaf van Henegouwen, heer van Aix-en-Pévèle, Bruyelle; enz. Zij was een afstammelinge van Willem II, graaf van Henegouwen (+ 1345) en van Johanna van Brabant, een dochter van Jan III, hertog van Brabant.

In deel 9 van “Van Kasteel naar Kasteel” door kasteel-o-loog Paul Arren kan u veel meer lezen over kasteel Bruyelle.

Het kasteel van Bioul (ook kasteel Vaxelaire genoemd) staat in het centrum van de gemeente, alwaar een viervoudige lindendreef van de dorpsplaats naar de toegangspoort van het domein leidt, dat zich uitstrekt over 30 ha.

De heerlijkheid Bioul hing af van het baljuwschap van Bouvignes in het graafschap Namen en was misschien wel één van de belangrijkste hoogheerlijke lenen van Namen.

In de XIde eeuw behoorde de heerlijkheid Bioul aan het edel geslacht van Orbais. In 1266 leefde Gobert d’Orbais, genoemd van Bioul, die een schoonbroer was van Willem van Leuven-Perwijs (of Perwez), een zoon van de toenmalige hertog van Brabant.

Door het huwelijk van de erfdochter van Gobert d’Orbais met Gerard de Jauche kwamen heerlijkheid en kasteel van Bioul in handen van deze illustere familie. De familie Goblet, die haar rijkdom en latere adelstand (een markiezentitel) te danken had aan de koperindustrie, verwierf de heerlijkheid op het einde van de l5de eeuw. Nadien kwam het bezit weer in handen van de familie de Jauche.

In 1522 werd Louis de Celles eigenaar van Bioul, die de heerlijkheid nog in datzelfde jaar overdroeg aan Thierry de Brandenbourg, gehuwd met Isabeau de Herbais.

De familie de Brandenbourg bleef eigenaar van de heerlijkheid en het kasteel van Bioul tot in 1708, jaar waarin de ijzerindustrieel Guillaume de Bilquin, gehuwd met Marie de Baillencourt, er eigenaar van werd.

In 1725 erfde Marie-Josèphe de Bilquin de heerlijkheid Bioul van haar ouders, bezitting die ze overdroeg aan haar echtgenoot Guillaume-Nicolas Moreau, jongste van twee zonen van André Moreau (+ 1711), eigenaar van hoogovens in Neffe; enz., en van Marie-Jeanne de Bouille (+ 1691).

Guillaume-Nicolas Moreau (+ 15 augustus 1738), heer van Hommelbrouck (onder Oostkamp); enz., bekwam — in Wenen op 9 juni 1731 uit handen van keizer Karel VI — de titel van ridder. Ridder Guillaume de Moreau en zijn echtgenote Marie-Josèphe de Bilquin zorgden voor vijf kinderen:

• André-Joseph, die opvolgde in Bioul
• Jeanne-Charlotte, echtgenote van Léopold d’Harvengt
• Marie-Constance, overleed ongehuwd
• Henri-Simon-Joseph (+ Charleroi 20 juni 1751), trouwde — in Luik op 13 juli 1749 — met Marie-Barbe de Closset, dochter van Nicolas-Joseph de Closset en van Marie-Jeanne de

…/…

lees verder in deel 9 pagina 20 e.v. van de reeks “Van Kasteel naar Kasteel” door Paul Arren.

Over Elverdinge schreef Sanderus in zijn Verheerlykt Vlaandre deel III, Boek 1, blz 7:

“Elverdinge is, volgens de getuigenissen van Meyer, een zeer oude Plaats, mits die Schryver op het jaar 804 gewag maakt van Lando van Elverdinge. Men ziet hier nog de Overblyfzelen van een oud Kasteel, ‘t welk met eene Gracht en met Water omringt is, en nog hedendaags ‘s Prinsen-Hoff genaamt word, waar uit men vastelyk mag besluiten, zegt Gramay, dat de Prins zich voormaals hier onthouden heeft”.

De heerlijkheid Elverdinge, eertijds verenigd met Vlamertinge, behoorde in de oude tijden aan de graven van Vlaanderen. In 1435 schonk Filips de Goede (1396-1467) hertog van Boergondië; graaf van Vlaanderen; enz., beide heerlijkheden aan één zijner bastaardkinderen, Cornelis van Boergondië.

In 1639 kwam Adrianus vander Burcht (of Borcht) uit Antwerpen in het bezit van de heerlijkheid Elverdinge, die in 1550 afgescheiden werd van Vlamertinge.

Het bestaande jachtpaviljoen werd vervangen door een groot kasteel op een motte, volledig met water omringd.

Adrianus vander Burcht (+ 22 april 1652), gehuwd met Isabella Adriaenssens (+ 8 augustus 1666), werd in Elverdinge opgevolgd door zijn dochter Marie-Isabelle. …/…

Lees ook onder meer de legende van de zwaan en het kasteel in deel 9 van de reeks van “Van Kasteel naar Kasteel” door kasteel-o-loog Paul Arren.

Eén der belangrijkste kastelen in Aalst was het kasteel van Overham(me), gelegen in de gelijknamige wijk, tussen de Brusselsesteenweg en de Dender. Het omwalde kasteel — met ophaalbrug — werd in de l6de eeuw heropgebouwd door Gérard du Bosch, onderbaljuw van Aalst; ridder (vanaf 9 februari 1556); enz., maar in 1948 werd het afgebroken. Slechts enkele aanhorigheden van het vroegere kasteel bleven nog over, geïntegreerd in de nieuw aangelegde villawijk.

Kasteel De Rozerie (vroeger Château des Roseraies en La Roseraie genoemd) werd rond 1852 opgetrokken op de plaats van een oude hofstede. Het landhuis werd gebouwd in opdracht van het echtpaar Eliaert-Cools op het grondgebied van het kasteeldomein Overhamme. Corneille Eliaert en Catherina Cools huwden op 23 mei 1823 en zij werden, na hun overlijden, in 1855 opgevolgd door hun oudste dochter Josèphe Eliaert, die in 1850 gehuwd was met Jean-Léon Leirens, zoon van Charles-Marie Leirens, notaris; enz., en van Marie-Thérèse Nillis.

Jean-Léon-Charles-Marie Leirens, genoemd Leirens-Eliaert (Brussel 9 augustus 1828 — Aalst 24 januari 1913), industrieel; direkteur van een garenspinnerij en -blekerij in Aalst; senator voor het arrondissement Aalst (van 9 juni 1874 tot 12 juni 1888); enz., en zijn echtgenote hadden vier kinderen :

— Marie (1851-1928), trouwde in 1873 met Charles-Anne-François Liénaert (1848-1921), gemeenteraadslid te Aalst; provinciaal raadslid voor het arrondissement Aalst; senator (1888-1898); enz.;

— Paul (° 1853);

— Louise (° 1854); en

— Henriette (° 1856).

Het kasteel van Acoz ligt in het gelijknamige Henegouwse plaatsje, op 9,5 km van Charleroi. Met de gemeentefusie van 1977 werd Acoz, samen met Gougnies, Joncret, Loverval en Villers-Poterie bij Gerpinnes gevoegd.

De heerlijkheid Acoz werd op 15 oktober 1549 aangekocht door Jean Marotte, oudste van acht kinderen van Nicolas Marotte (+ 1548), heer van Arbre; burgemeester van Namen; enz., en van Richarde le Couvreur. Jean Marotte (+ 3 december 1582), heer van Boussu-en-Fagne; baljuw van Marcinelle, Châtelet en Couvin; enz., huwde met Marie de Henry (+ Luik 25 januari 1584), dochter van Mathieu de Henry, meier van Châtelet; enz., en van diens eerste vrouw Jeanne de Niquet. Het echtpaar Marotte-de Henry zorgde voor elf kinderen :

— Jean (+ 20 augustus 1625), heer van Boussu-en-Fagne; grootbaljuw van Couvin; enz., trouwde — op 25 juli 1575 — met Marguerite de (of le) Sire (+ 5 augustus 1611), weduwe van François van den Hofstadt, heer van Bornival; enz.;

— Antoine, die opvolgde in Acoz;

— Winand (+ 21 juli 1623), licentiaat in de rechten; kanunnik van de Sint-Lambertuskatedraal in Luik; enz.;

— Nicolas, heer van Fosteau; enz., was getrouwd met Agnès Tabolet, dochter van Lambert Tabolet, burgemeester van Dinant …/…

Antoine Marotte bekwam — op 23 juli 1586 — van Filips II, koning van Spanje; graaf van Namen; enz., de samenvoeging van al zijn bezittingen in Acoz tot één volledige heerlijkheid, met lage, middelbare en hoge rechtsmacht onder één schepenbank. Hij huwde — op 10 juli 1580 in Châtelet — met Françoise du Jardin, kanunnikes van Donain; enz., dochter van Guillaume du Jardin, heer van Wodecq, Hérinnes; enz., en van Anne Buydens, genoemd Macquelrève. Antoine Marotte, opperbaljuw en meier van Châtelet; enz., werd, samen met zijn echtgenote, verpletterd onder de brokstukken toen hun woning in Châtelet op 4 december 1590 instortte. Uit hun echtverbintenis sproten vier kinderen …/…

Behandelde kastelen in deel 9: