Kasteel Schoonbeek

Filed Under (Deel 3, kastelen, Limburg) by

Tagged Under : , , , , ,

vknk_schoonbeekKasteel Schoonbeek ligt in het Limburgse plaatsje Beverst (op 4 km van Bilzen en 11 km van Hasselt), op het einde van de — in het centrum vertrekkende — Waterkasteelstraat. Beverst is een landbouw- en woondorp in de Demervallei, aan de rand van de Haspengouwse leemstreek en het Kempisch plateau.

De plaatsnaam «Beverst» is van Keltische oorsprong en is — de eeuwen door — praktisch ongewijzigd gebleven. In 1314 b.v. werd er in een akte melding gemaakt van «Beverst de lez Dippebeke». Volgens Carnoy is Beverst identiek met het Zwitserse «Biberist» (in 763: Biberussa), wat «rivier met bevers» betekent. De uitgang «ussa» is een Keltisch synoniem van «onna» = rivier; en dat onze rivieren vroeger veel bevers herbergden is algemeen geweten.

Van oudsher behoorde Beverst tot de heerlijkheid Urle (of Oreye), zelf een leen van het graafschap Loon. De oudst gekende heer van Beverst is Jan de Velroux, heer van Nandrin, die het verhef van de heerlijkheid Beverst deed in 1420.

Na de familie de Velroux kwamen de families Hoen van den Broeck en de Geloes in het bezit van de heerlijkheid.

In 1683 verkocht Willem-Frans de Geloes de heerlijkheid Beverst — voor 5.400 Brabantse gulden — aan Edmond-Godfried Huyn, baron van Bocholtz, landkommandeur van Alden Biezen. Van toen af, tot aan de Franse Revolutie, waren de landkommandeurs van Alden Biezen «vrijbaanderheren» van Beverst. De laatste heer van Beverst was Frans-Jan-Nepomucenus-Fidelis, baron van Reisach, landkommandeur van Alden Biezen, die de leenverheffing van Beverst deed op 10 maart 1785.

Gezien zijn ligging langs één der grote verkeerswegen, had Beverst steeds veel te lijden van doortrekkende troepen, die regelmatig lelijk huis hielden in het dorp. Gedurig waren er opeisingen van vlees, bier, brood, stro, paarden en karren en werd er gestolen, mishandeld en verwoest. In tegenstelling met de huidige situatie behoorde Schoonbeek vroeger niet bij Beverst, maar vormde een aparte heerlijkheid. Oorspronkelijk hoorde het leengoed van Schoonbeek aan het graafschap Loon (= ongeveer de huidige provincie Limburg), maar op het einde van de 14de eeuw werd de heerlijkheid bij het prinsbisdom Luik gevoegd.

De eerst gekende heer van Schoonbeek, Daniël van ….

Lees meer over kasteel Schoonbeek in deel 3 van de reeks “Van Kasteel naar Kasteel” door Paul Arren.